हत्ती, माहुत आणि त्याचा अंकुश !

हत्ती, माहुत आणि त्याचा अंकुश !

एक होता हत्ती. रोज गावातून फेरफटका मारायचा, सोंड ऊंचावून लोकांना वंदन करायचा. काही मंडळी त्याच्या सोंडेत पैसे द्यायची. तो ते घ्यायचा व सोंड वर करुन माहुताला द्यायचा. माहुत ते पैसे खिशात टाकायचा. त्यातून थोडा चारा हत्तीलाही खाऊ घालायचा. अंबारीत बसलेल्या जनतेला माहुत पैसे खिशात टाकतोय हे कळत असे पण सहजासहजी दिसत नसे. त्यामुळे माहुत (व हत्तीही) खुशीत होता.

पण काही दिवसांनी हत्ती बदलला, दुसरा आला व बरोबरीने माहुतही. या माहुताला आधीच्या हत्तीची सवय त्याच्या माहुताकडून कळली होती. त्यामुळे या नव्या माहुताला वाटले हा हत्ती आपल्यालाही पैसे मिळवून देईल. पण हा हत्ती सोंड ऊंचावून जनतेला वंदन करत असे. जनता सवयीप्रमाणे पैसे देऊ करत असे पण हत्ती सोंड ऊंचावून फक्त नमस्कार करत असे व पैसे नाकारत असे.

त्यामुळे हळूहळू माहुताचा अपेक्षाभंग होऊ लागला व तो हत्तीला अंकुशाने टोचू लागला. हत्ती सहनशील होता तो या टोचण्याला दाद देईना. माहुत विचारात पडला, अंबारीत बसलेली तमाम जनताही माहुताला सांगू लागली कि विनाकारण टोचू नका पण माहुताला वाटे कि हत्ती माझे ऐकत नाही म्हणजे काय ? तो अशा ऐटीत हत्तीवर बसे कि लोकांना वाटावे हत्ती माहुताच्या ताब्यात आहे, तो अंकुश टोचण्यामुळे माहुताला घाबरुन असतो.

या हत्तीचे वैशिष्टय असे कि तो स्वतःहून कोणाच्या वाटेला जात नसे. पण सततच्या अंकुश टोचत राहिल्यामुळे अंबारीत बसलेली तमाम जनता मात्र हत्ती बिथरेल या शंकेने माहुताला सोडून हत्तीच्या मागोमाग कधी वाटचाल करु लागली आहे हे माहुताला कळलेच नाही.  त्याच आपल चिडचिड करुन हत्तीला टोचण सुरुच होते. हत्ती शांत राहिला व त्यामुळे जनतेची सहानुभूति त्याला मिळू लागली.

या हत्तीमुळे जनतेकडून मिळणारा पैसा बंद झाला याकारणाने माहुत हत्तीला नावे ठेऊ लागला, त्याचा राग राग करु लागला. हत्तीच्या मालकालाही वेडवाकडे बोलूं लागला. काही मंडळींना वाटले कि माहूताचे बरोबर आहे. लोकांकडून पैसे स्वीकारणे व माहुताला देणे ही प्रथा कित्येक वर्ष सुरु आहे. असे असतांना हा काल आलेला हत्ती व त्याचा मालक हे काय म्हणुन अडवणार ? त्याची हिंमत कशी होते अस वागण्याची ? 

आता माहुताला कोण सांगणार कि त्या अंकुशाची धार पुर्वीसारखी नाही राहिली, ती आता बोथट झाली आहे व असल्या टोचण्याने घाबरणाऱ्यातला हत्ती हा नाही आणि मालक तर अजिबात नाही. पण माहुत ना हत्तीवरुन ऊतरायला तयार ना अंकुश सोडायला. माहुताच्या या अशा वागण्याने तमाम जनता मात्र संभ्रमित आहे.

(कृपया ही एक गोष्ट समजावी राजकीय आघाडी बिघडणे किंवा युती तुटणे याच्याशी याचा संबंध नाही, असल्यास योगायोग समजावा)

बिंदुमाधव भुरे, पुणे